Onveilige hechting in de kindertijd kan leiden tot gevoeligheid voor stress, kritiek en negatieve reacties van anderen. Daarnaast is onveilige hechting in verband gebracht met psychotische stoornissen. Zo zou onveilige hechting leiden tot achterdochtige attributiestijlen, wat vervolgens aanzet zou kunnen geven tot paranoia. Hoewel lange tijd werd aangenomen dat hechtingsstijlen vrij consistent zijn over de tijd, laat recent onderzoek zien dat hechtingsstijlen meer aan verandering onderhevig zijn dan oorspronkelijk werd gedacht. Mogelijk zouden deze veranderende hechtingsstijlen effect kunnen hebben op de mate van psychotische symptomen.

In deze studie werd onderzocht of er inderdaad veranderingen in hechtingsstijlen zijn. Daarnaast werd gekeken of onveilige hechting voorspellend is voor de mate van paranoia in het dagelijks leven. Ook werd gekeken of de mate van paranoia samenhangt met de mate van dagelijkse stress.

Twintig deelnemers met een psychose spectrum diagnose en 20 controles kregen zes achtereenvolgende dagen een Experience Sampling Method (ESM) mee; een apparaatje waar op een willekeurig moment digitaal vragen kunnen worden ingevuld. Hierop werden vragen ingevuld over psychotische klachten, de mate van dagelijkse stress en bij welke hechtingsstijl (en in welke mate) iemand zich op dat moment het best voelde passen (veilig gehecht, vermijdend gehecht, angstig gehecht of afwijzend).

In de psychosegroep was de verandering in hechtingsstijlen over de dagen duidelijk groter dan in de controle groep. De mate van dagelijkse stress bleek inderdaad samen te hangen met een onveiligere hechtingsstijl. Daarnaast werd, zoals voorspeld, gevonden dat onveilige hechting samenhing met paranoia. Dit effect bleef staan ongeacht de aanwezigheid van hallucinaties. Andersom werd dit niet gevonden; het effect van onveilige hechting op de mate van hallucinaties bleef niet staan als gecontroleerd werd voor de aanwezigheid van paranoia.

onveilig-gehecht-plaatje

Er zijn enige beperkingen aan de studie op te merken. Zo zijn de onderzoeksgroepen klein, en heeft een deel van de deelnemers geen digitale ESM gebruikt maar een papieren dagboek. Het effect van random meetmomenten is hiermee weg. Toch zijn de resultaten veelbelovend; in behandelingen zouden meer aandacht besteed kunnen worden aan veilige hechting, om hiermee paranoia te verminderen.

Sitko, K., Varese, F., Sellwood, W., Hammond, A., & Bentall, R. (2016). The dynamics of attachment insecurity and paranoid thoughts: An experience sampling study. Psychiatry Research, 246, 32-38.
Artikel