Seksuele oriëntatie en psychotische ervaringen

In de algemene bevolking heeft zo’n 7.2% psychotische ervaringen op een bepaald moment. Omdat we weten dat het hebben van psychotische ervaringen het risico op een psychose (en andere ernstige toestanden) verhoogt, wordt er onderzoek gedaan naar risicofactoren voor psychotische ervaringen. Er is weinig bekend over de invloed van een niet-heteroseksuele geaardheid als risicofactor. Mogelijk ervaren mensen met seksuele minderheidsvoorkeuren meer eenzaamheid en minder sociale steun. Ook gediscrimineerd en gepest worden, en een gevoel van ‘er niet bij horen’ komen wellicht vaker voor. Deze kwesties leiden dan weer misschien tot meer psychotische ervaringen.

Uit eerder onderzoek weten we al dat het hebben van een homoseksuele of biseksuele oriëntatie is geassocieerd met een grotere kans op andere risicofactoren zoals psychische klachten, drugsgebruik en stress. Die factoren hebben wederom een link met het ontstaan van psychotische ervaringen. Daarnaast is uit Nederlandse bevolkingsonderzoek naar voren gekomen dat het hebben van een niet-heteroseksuele oriëntatie geassocieerd is met een grotere kans op het hebben van psychotische ervaringen. Dit verband werd gedeeltelijk (34%) verklaard, oftewel gemedieerd, door ervaren discriminatie in het afgelopen jaar.

De auteurs van dit paper hebben zich voorgenomen om het onderzoek over te doen, en nog meer potentiële mediators te onderzoeken voor de associatie tussen seksuele oriëntatie en psychotische ervaringen in het afgelopen jaar. Dit is gedaan in een grote representatieve groep (n=7.403) uit de algemene bevolking (vanaf 16 jaar).

Seksuele oriëntatie werd gemeten met een zelfrapportage lijst, en de psychotische ervaringen zijn gemeten met de Psychosis Screening Questionnaire. Als potentiele mediators zijn demografische variabelen meegenomen (burgerlijke staat, opleidingsniveau, werk, inkomen) en ook factoren als afhankelijkheid van sigaretten, drugs, alcohol. Daarnaast factoren als eenzaamheid, gebrek aan sociale steun, gepest zijn, discriminatie, ervaren stress, aantal stressvolle life-events, PTSS, borderline persoonlijkheidsstoornis traits en slaapproblemen. Er is gecorrigeerd voor geslacht, leeftijd en etniciteit.

In de Engelse bevolking bleek ongeveer 7.1% een niet-heteroseksuele oriëntatie te hebben. Van hen had 11% een psychotische ervaring, in de heteroseksuele groep was dit 5%. Borderline persoonlijkheidsstoornis kenmerken, eenzaamheid en stressvolle life-events bleken ongeveer 25 tot 34% van de relatie tussen seksuele oriëntatie en psychotische ervaringen te verklaren. De rol van ervaren discriminatie (zoals in het Nederlandse onderzoek gevonden werd) kwam minder duidelijk naar voren, en ook trauma speelde geen verklarende rol.

Wat betekent dit voor de klinische praktijk? Informeer actief naar stressvolle ervaringen en ervaringen van buiten de groep komen te staan (eenzaamheid, etc.), en waarop dat gebaseerd is. Iemands seksuele geaardheid kan een rol spelen. Wees sensitief voor wat dit voor iemand met zich meebrengt en bied hulp op de eventuele eenzaamheid en aanverwante kwesties.