Hoe ontwikkelt het sociaal functioneren bij mensen die gediagnosticeerd zijn met een psychotische stoornis zich in de loop van de jaren? Gaan patiënten gaandeweg achteruit? Of wordt het juist beter? En met welke factoren hangt deze ontwikkeling samen?
Bovengenoemde zijn vragen die in deze meta-analyse worden beantwoord door een groep wetenschappers uit Nederland en Israël. Sociaal functioneren is een cruciaal onderwerp in de behandeling van mensen met een psychose. Gelukkig krijgt het -mede dankzij de herstelbeweging- steeds meer aandacht. De auteurs van deze meta-analyse konden 84 studies met in totaal maar liefst 33.456 deelnemers bekijken.
Sociaal functioneren werd opgedeeld in vijf verschillende domeinen: algemeen sociaal functioneren, prosociaal gedrag, beroepsmatig functioneren, onafhankelijkheid en activiteiten. In het artikel wordt niet precies omschreven hoe deze domeinen of uitkomsten zijn gedefinieerd. Naast het sociaal functioneren werden verschillende mogelijke beïnvloedende factoren meegenomen, zoals ziekteduur bij aanvang van de studie, follow-up periode, jaartal waarin studie plaatsvond, ernst van symptomen, kwaliteit van leven en diagnostische classificatie.
De belangrijkste bevinding is dat het algemeen sociaal functioneren van mensen met een psychotische stoornis verbetert over de tijd, met de grootste verbetering in de eerste vijf jaar van het ziekteproces. De mate van verbetering wordt in onderzoekstermen aangeduid als “medium”. Naast de toename van algemeen sociaal functioneren werden aanwijzingen gevonden voor kleine verbeteringen in de andere domeinen van sociaal functioneren.
De tweede vraag was welke factoren samenhangen met verbetering van sociaal functioneren. Dit blijken een lagere aanvankelijke ernst van negatieve symptomen, hogere kwaliteit van leven en verbeterd beroepsmatig functioneren te zijn. Er zijn nog veel meer factoren onderzocht. Als je de precieze bevindingen en de duiding daarvan interessant vindt, lees dan het volledige artikel. Een voorproefje: een van de bevindingen is dat – in de studies die korter geleden zijn uitgevoerd – het sociaal functioneren sterker toenam. Een verklaring daarvoor is dat we iets goed doen in onze tegenwoordige behandelingen waarin we steeds meer aandacht hebben voor sociaal functioneren.
Kortom, deze studie brengt hoopvol nieuws: het sociaal functioneren van mensen met een psychose verbetert over de tijd, ook bij een lange ziekteduur. En zet ons tegelijkertijd aan het werk: focus vanaf het begin van het ziekteproces op het sociaal en beroepsmatig functioneren en het verbeteren van negatieve symptomen en kwaliteit van leven.
