Veroorzaken psychedelica psychose?

Door Eva Tolmeijer

Mensen met persoonlijke ervaringen met psychose, of die familieleden hebben met een psychose geschiedenis, mogen vaak niet meedoen aan psychedelica-geassisteerde therapie studies. Dit komt omdat er wordt gedacht dat psychedelica psychoseklachten kunnen induceren of verergeren. Recent onderzoek naar de relatie tussen psychedelica en psychose laat echter gemixte resultaten zien. Deze studie wilde daarom kijken naar de relatie tussen psychedelica en ervaringen op het brede psychose spectrum. Komen ervaringen op het psychosespectrum juist meer of minder voor bij mensen die regelmatig psychedelica gebruiken? En hoe zit het bij mensen met persoonlijke of familie-gerelateerde ervaringen met psychose?

De onderzoekers plaatsten een vragenlijst over ‘drugsgebruik en mentale gezondheid’ op verschillende online forums. Ze vroegen onder andere naar cannabisgebruik in de afgelopen 30 dagen, psychedelica gebruik (o.a. LSD, DMT en paddo’s) gedurende het leven, DSM-classificaties en of familieleden ooit geclassificeerd waren met een psychotische of bipolaire stoornis. Verder vroegen ze naar verschillende psychosespectrum ervaringen: magisch denken, betrekkingsideeën, auditieve hallucinaties en ervaringen zoals minder sterke emoties beleven en minder sociaal functioneren. De relatie werd onderzocht doormiddel van regressieanalyses. Er werd voor verschillende zaken gecontroleerd zoals leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, inkomen, huidig antipsychotica gebruik en middelengebruik anders dan psychedelica.

548 mensen deden mee aan het onderzoek waarvan 267 mensen een persoonlijke of familiegeschiedenis met psychotische of bipolaire stoornissen rapporteerde. 210 van deze 267 mensen rapporteerde psychedelica gebruik (79%). Er werd geen relatie gevonden tussen het geschatte psychedelica gebruik gedurende het leven en ervaringen op het psychosespectrum. Auditieve hallucinaties leken juist minder sterk aanwezig bij mensen, naarmate ze meer psychedelica hadden gebruikt. Dit gold althans voor mensen met een persoonlijke psychosegeschiedenis.

De resultaten suggereren dat het gebruik van psychedelica misschien niet is geassocieerd met het ervaren van psychoseklachten. Dat gold zelfs voor mensen met een persoonlijke of familiegeschiedenis met psychose of bipolariteit. Deze conclusie pas bij die van de meta-analyse van Sabé ea (2024); zij vonden ook dat psychose door psychedelica nauwelijks voorkwamen, en daarmee dat psychotische stoornissen niet als uitsluit-reden naar voren kwamen voor studies die de effectiviteit en veiligheid van psychedelica onderzoeken.

Dit neemt overigens niet weg dat psychedelica wel andere risico’s of nadelen kunnen hebben. Ze kunnen lichamelijk nare effecten geven, en soms HPPD als gevolg hebben (zie eerdere nieuwsbrieven), wat niet als psychose wordt gezien.

Zie ook Factsheet Psychedelica therapie van Trimbos.