Als je dit leest, dan is de kans heel klein dat het ook voor jou boeiend is. Het is namelijk een uitprobeerseltje….

Hoe kan ik een stem horen?

Spraak van buiten komt via ons oor naar binnen. Eigen gedachten komen van binnen en zijn een soort innerlijke spraak. Beide soorten spraak (van buiten en van binnen) gebruiken ons taalcentrum. Bij dit systeem hoort een soort ‘monitor’ die onze eigen gedachten het etiket geeft: “komt van binnenuit”. Spraak van buiten krijgt dit etiket niet. Als we onze gedachten hardop horen is deze monitor minder actief. Zo kan het gebeuren dat eigen gedachten het etiket niet krijgen en deze dan worden gezien als ‘van buitenaf’. Dan trekken ze de aandacht en klinken ze soms hardop. Er gaat mogelijk dus iets mis in de informatieverwerking. Zo kan het gebeuren dat je gedachten, of herinneringen als stem gehoord worden. De neurotransmitter dopamine (een stofje in de hersenen) speelt hierin een rol.

Ook kunnen vage geluiden of geroezemoes ingekleurd worden met onze eigen invulling. Daarom lijkt het vaak op iets waar we ons in herkennen of eerder hebben meegemaakt. Misschien herken je dat je het idee hebt dat je naam wordt genoemd in een drukke ruimte of op een feestje. Dat noemen we ook wel het ‘cocktail party effect’.

In dit fragement van RTL Late Night (link naar https://www.youtube.com/watch?v=zL1kLBw4OJo) wordt aan de hand van een aantal simpele tests uitgelegd hoe je waarneming je kan sturen.

 

Hoe kan ik een stem die ik niet herken dan wel hardop horen?

Pieter: ‘ik hoor een stem dat mijn moeder niet te vertrouwen is, maar ik houd van haar en weet dat ze wel te vertrouwen is’.

Wist je dat er veel toevallige ideeën of gevoelens zijn die we helemaal niet opmerken? We zijn ons meestal niet bewust van onze hartslag of een toevallige overeenkomst van iets op televisie dat tegelijkertijd in ons eigen leven speelt. Het meeste van deze informatie wordt gefilterd, zodat we er niets mee hoeven. Toch komt er wel eens iets door dat filter heen, terwijl het niet belangrijk is. Bijvoorbeeld de gedachte dat je moeder niet te vertrouwen is. We zijn gewend dat alles waar we ons bewust van zijn, ook belangrijk is, dus dan lijkt dit ineens ook belangrijk en besteden we er aandacht aan.

Hier worden stemmen uitgelegd, met oorzaken, verklaringen, en tips (Engels):

https://vimeo.com/410150911

Hier ook, in het Nederlands:

Stemmen horen: wat is het en wat kun je doen – YouTube

verwijzen naar
– gedachten hardop horen

– geluiden horen

– selectieve aandacht

Deze links en verwijzingen worden toegevoegd aan de andere links op de algemene pagina, zie voor een voorbeeld

Stemmen horen (chprojecten.nl) [ME1]

Spoken, geestverschijningen, djinn, winti, ‘entiteiten’

Katja: “Ik heb meerdere keren geesten gezien. Nou ja gezien, het voelde en leek alsof er iets was. Heel vreemd. Op een bepaalde manier weet ik het zeker. Volgens mij zag ik ook een keer mijn oma.”

Signalen van geesten

In alle culturen en al zolang de geschiedenis teruggaat zijn er mensen die geesten of spoken ervaren. Soms zien ze dan verschijningen in huis, vaak kleurloze schimmen of bewegingen in je ooghoek in de avondschemering. Ook kunnen er andere signalen zijn, zoals dat spullen omvallen, een lamp ineens knippert, of dat je een ‘aanwezigheid’ of koude lucht voelt. Of zelfs dat iets je aanraakt of aan je voet trekt terwijl je juist in slaap valt. Soms wordt tegenslag in het leven gezien als een signaal van kwade geesten of van een vloek.

Het is heel normaal om in geesten te geloven

Het is heel normaal om in geesten te geloven. 22% van de mensen heeft wel eens een verschijning gezien of gevoeld. Binnen religies en godsdiensten spelen geesten vaak een rol. Bijvoorbeeld djinns of Maria-verschijningen. In veel culturen ervaren mensen vaak contact met overleden familieleden, wat meestal prettig is.  Bekijk het verhaal van zanger Sting over de geestverschijning in zijn huis op YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=xkjWnKfpZ1I kijk vanaf 3:05 minuten).

Wat geesten voor jou betekenen

Het maakt enorm verschil of je geesten als positief en vriendelijk ervaart, of als kwaad en eng. In het eerste geval kan een aanwezigheid troostend voor je zijn, vertrouwd of helpend. Misschien ken je de verschijning, zie je bijvoorbeeld je overleden oma. Maar nare geesten kunnen een groot probleem zijn. Je durft misschien op bepaalde plaatsen in het huis niet meer te komen, niet in de spiegel te kijken, het licht niet uit te knippen als je wilt slapen, en meer.

Als geesten een probleem zijn

Geregeld zoeken mensen hulp bij mediums, paragnosten, genezers of helers, een religieuze gemeenschap, of anderszins een autoriteit op het gebied van deze entiteiten of geesten. Ben je daarmee geholpen dan is dat top. Maar het is ook goed om te weten dat voor alle signalen van geesten er ook geruststellende, psychologische verklaringen zijn. Bijvoorbeeld ‘pareidolie’. Wil je daar meer over lezen? Hieronder bij ‘meer informatie.’

Drie tips bij enge geesten

  • Ga eens na of je veiliger bent dan je denkt. Heeft een geest je ooit echt iets aangedaan? Is een verschijning ooit zichtbaar gebleven als je het licht aandeed en dichtbij ging kijken?
  • Als je je angstig voelt in het donker: probeer eens een extra rondje te lopen in je donkere slaapkamer. Je zal merken dat als je dit lang genoeg doet, de angst vanzelf minder wordt.
  • Als jouw ervaringen met nare geesten erger worden bij het kijken van horrorfilms, doe dat eens een tijdje niet. En ga niet op zoek naar geestverhalen op internet (behalve dan deze website! J)

Lees verder
Lees meer over spoken en geesten, zoals over pareidolie (link naar tekst bij meer informatie)

Lees meer over denkstijlen die vaak voorkomen bij het ervaren van geesten: emotioneel redeneren en selectieve aandacht.

Lees meer over telepathie, wat soms in verband gebracht wordt met het ervaren van geesten.

Lees meer over dingen zien
Lees meer over angsten overwinnen

David: “ik werd wakker, maar ik kon mijn lichaam niet bewegen. Ik was echt wakker!”

Bij het in slaap vallen of bij het wakker worden hebben veel mensen verwarrende ervaringen. Als dit bij het inslapen gebeurt wordt dit een hypnagoge hallucinatie genoemd. Als het bij het ontwaken  gebeurt wordt het ook wel een hypnopompe hallucinatie genoemd. Een van de meest indrukwekkende hypnopompe ervaringen is het gevoel van verlamming. Dit wordt ook wel slaapparalyse genoemd. Een derde van de mensen heeft af en toe last van deze slaapervaringen, vooral jongvolwassenen. Het zijn normale ervaringen die ongevaarlijk zijn.

Hoe werkt een slaapverlamming?
Het kost ons lichaam moeite om vanuit slaap wakker te worden. Het lichaam doet daar ongeveer een uur over. Vooral bij mensen die oververmoeid zijn en veel stress hebben, loopt het ontwaken niet vlekkeloos. Je bent je er meer van bewust dat je hoofd niet altijd in één keer wakker wordt. Sommige delen zijn nog niet helemaal actief, terwijl andere delen wel wakker zijn. Je kunt je niet bewegen, of je kunt niet praten, terwijl je dit ervaart bij volle bewustzijn. Veel mensen schrikken hiervan en begrijpen niet wat er gebeurt. Je hoofd is wel wakker, maar de rest van je lichaam nog niet. Daardoor ben je je ervan bewust dat je lichaam eigenlijk nog niet is wakker geworden.

Als je slaapt is je brein erg actief. In je dromen loop je soms bijvoorbeeld. Het is dan handig dat je benen niet echt bewegen, anders val je uit bed. Daarom wordt de verbinding tussen je spieren en je brein verbroken. Soms voel je dit en dan zeg je dat je  in slaap ‘valt’. Als je een beetje wakker wordt is de koppeling naar je spieren soms nog niet aangezet. Het voelt dan alsof je verlamd bent, omdat je je  spieren niet kunt bewegen. Ook bij het praten gebruik je spieren. Daardoor kun je op zo’n moment niets zeggen.

Wat kan ik doen als ik deze ervaringen heb?
Besef dat deze ervaringen vervelend zijn, maar niet gevaarlijk. Probeer daarom rustig te blijven en geruststellende verklaringen te bedenken.

Neem voldoende rust. Deze ervaringen kunnen betekenen dat je even teveel van jezelf vraagt. Een ontspanningsoefening kan daarbij helpen.

Drink geen koffie of alcohol voordat je gaat slapen.

Bij sommige mensen helpt het om niet op de rug maar op de zij te slapen. Misschien is dat bij jou ook wel zo?

Beijk hier naar het ervaringsverhaal van Sophie over slaapverlamming: SLAAPVERLAMMING – uitleg, tips, mijn ervaring | STORYTIME SOOF – YouTube

Bekijk deze video met heldere uitleg over slaapverlamming: The terrors of sleep paralysis – Ami Angelowicz – YouTube

Lees hier meer over het gevoel dat iemand op je borst zit en slaaphallucinaties.

Verwijzen naar:

slaap (blijf gezond tips)

ontspannen (blijf gezond tips)

Lees hier meer over angsten overwinnen.

Mary: “Ik schrok wakker en hoorde iemand mijn naam roepen en voelde ik in mijn slaap dat iemand bovenop mij zat!”

Bij het in slaap vallen of bij het wakker worden hebben veel mensen verwarrende ervaringen. Ze zien, horen, voelen of ruiken dingen die er op dat moment niet zijn. Als dit bij het inslapen gebeurt wordt dit een hypnagoge hallucinatie genoemd. Als dit bij het ontwaken voorkomt wordt dit ook wel een hypnopompe hallucinatie genoemd. Een derde van de mensen heeft hier af en toe last van, vooral jongvolwassenen. Het zijn normale ervaringen die ongevaarlijk zijn.

Wat is een slaaphallucinatie?
Ons brein gaat anders om met informatie wanneer we proberen te slapen. Het lijkt alsof de gedachten minder van onszelf worden, terwijl we er helemaal in opgaan. Daardoor kan een stem die in je verbeelding of herinnering aanwezig is, zomaar hardop klinken. Ook gedachten gaan een eigen leven leiden en het tijdsbesef verandert. Zo kan het lijken dat zo’n ervaring lang duurt, terwijl het eigenlijk 2 seconden aanhoudt. We raken het contact met onze omgeving meer kwijt en het is lastig om fantasie en realiteit goed te onderscheiden. Dit hoort bij een normale manier van in slaap vallen.

Is een slaaphallucinatie hetzelfde als een droom?
Een slaaphallucinatie is anders dan een droom. Van dromen weten we wanneer we weer wakker zijn en dat het dromen waren. Soms zijn we nog wel bezig met de betekenis van een droom, maar we weten dat het een droom was. Een slaaphallucinatie voelt veel ‘echter’ dan een droom. Daardoor raak je sneller in verwarring.

Ook hebben dromen een verhaallijn. Bij slaaphallucinaties is dat minder het geval. Wat betekent deze stem die ik hoorde? Of: wie was die persoon die ik zag? We gaan proberen de betekenis te achterhalen.

Hoe kan ik beter niet omgaan met deze ervaring?

Soms kunnen we ons ervoor schamen, of we zijn bang dat anderen ons erom veroordelen. We praten er ook liever niet over. Je kunt je dan soms eenzaam en daardoor juist angstiger voelen. Die stress maakt dat de kans op een nieuwe ervaring groter wordt.

Hoe kan ik beter wel omgaan met deze ervaring?

Wees je ervan bewust dat deze ervaringen veelal voorkomen en niet gevaarlijk zijn. Het helpt om te weten hoe deze ervaringen ontstaan.

Praat er eens over met iemand die je vertrouwt. Of gooi het onderwerp eens op, je zult zien dat ook andere mensen wel eens in hun slaap dachten dat hun naam werd geroepen of de telefoon ging.

Verbeter je slaapkwaliteit door voldoende frisse lucht, geen verwarming op de slaapkamer, niet te veel eten en alcohol of drugs te gebruiken voor het slapen. Maak liever een wandeling en zorg dat je je rustig en prettig voelt voordat je gaat slapen.

Kijk hier naar het ervaringsverhaal van Sophie: SLAAPVERLAMMING – uitleg, tips, mijn ervaring | STORYTIME SOOF – YouTube

Kijk hier naar een heldere uitleg over slaapverlamming: The terrors of sleep paralysis – Ami Angelowicz – YouTube

Lees hier meer over Slaapverlamming en het gevoel dat iemand op je borst zit.

Lees ­hier meer tips over een goede slaapkwaliteit (slaap – blijf gezond tips)

Lees hier meer over angsten overwinnen.

Jan: “Het leek wel alsof iemand op mijn borst zat, ik stikte bijna!”

Bij het in slaap vallen of bij het wakker worden hebben veel mensen verwarrende ervaringen. Als dit bij het inslapen gebeurt wordt dit een hypnagoge hallucinatie genoemd. Als dit bij het ontwaken voorkomt wordt dit ook wel een hypnopompe hallucinatie genoemd. Een derde van de mensen heeft af en toe last van slaaphallucinatie, vooral jongvolwassenen. Het zijn normale ervaringen die ongevaarlijk zijn.

Het gevoel dat iemand op je borst zit
Een ervaring die lijkt op een slaapverlamming is het gevoel dat iemand op onze borstkast zit, of dat iemand je laat stikken. Ook de koppeling naar de vrijwillige ademhaling gaat soms even uit. We ademen dan wel, dit is namelijk een automatisch proces. Wat we ervaren is dat we onze ademhaling niet kunnen sturen. Bijvoorbeeld door sneller te ademen of de adem in te houden. Dit lukt dan (nog) niet. Dit duurt vaak maar 2 seconden, maar omdat er ook de tijdsbeleving vertekend is, lijkt het heel lang te duren.

Deze ervaringen zijn heel vervelend voor mensen die een idee vormen over wie of wat op je borstkast zit. Misschien is het wel een demon of een geest die je probeert te verstikken. Deze gedachte geeft je vaak veel stress, wat een slechte invloed heeft op je slaapkwaliteit. En bij een slechte slaapkwaliteit is de kans op deze ervaringen groter.

Wat kan ik doen als ik deze ervaring herken?

Probeer te bedenken dat het angstig lijkt, maar het niet gevaarlijk is omdat alleen jij het ziet. Probeer rustig te blijven. Misschien val je wel weer in slaap of word je juist wakker en is het weer voorbij.

Verbeter je slaapkwaliteit door voldoende frisse lucht, geen verwarming op de slaapkamer, niet teveel eten en alcohol of drugs te gebruiken voor het slapen. Maak liever een wandeling en zorg dat je je rustig en prettig voelt voordat je gaat slapen.

Kijk hier naar het ervaringsverhaal van Sophie: SLAAPVERLAMMING – uitleg, tips, mijn ervaring | STORYTIME SOOF – YouTube

Kijk hier naar een heldere uitleg over slaapverlamming: The terrors of sleep paralysis – Ami Angelowicz – YouTube

Lees hier meer over Slaapverlamming en slaaphallucinaties.

Lees hier tips voor beter slapen en ontspannen (blijf gezond tips)
Lees hier meer over angsten overwinnen.

Geluiden horen

Sarah: “ik hoorde opeens het geluid van een ambulance, maar mijn broer hoorde dit niet”

Het komt regelmatig voor dat iemand een geluid hoort, dat iemand anders niet hoort. Misschien herken je wel dat je je naam hoorde roepen, terwijl niemand echt riep. Of je hoort andere geluiden, zoals je telefoon of voetstappen in huis, zonder een goede verklaring. De meeste mensen hebben dat wel eens, zonder dat ze er last van hebben. Een veelvoorkomend voorbeeld is dat je je telefoon hoort of voelt zonder dat die echt afgaat (‘phantom phone signals’): meer dan de helft van de mensen heeft dat wel eens! Toch kan het ook best verwarrend zijn, vooral als het vaker gebeurt en het je doen en laten beïnvloedt.

Hoe kan het dat ik een geluid hoor dat een ander niet hoort?
Soms hebben onze hersenen moeite om onderscheid te makken tussen geluiden die van buitenaf komen en geluiden uit onze verbeelding of herinnering. Goed waarnemen met de zintuigen is een combinatie van prikkels van buitenaf en verwachtingen van binnenuit. Er zit in ons brein een soort monitor die in de gaten houdt of geluiden eigenlijk uit onze (onbewuste) gedachten komen. Soms gaat dit mis en lijkt het net alsof het geluid van buitenaf komt. Dit gebeurt vaker als we ons gestrest voelen of erg moe zijn. Ook het gebruik van bepaalde drugs zoals XTC of cannabis heeft hier invloed op. Soms kan je geluiden herkennen van een ingrijpende gebeurtenis waarbij je je erg angstig of verdrietig hebt gevoeld. Die sterke emotie kan de herinnering heel levendig laten voelen en spanning geven, waardoor je het hardop zou kunnen horen.

Wat helpt mij als ik een geluid hoor?

De gedachte die je bij een ervaring hebt bepaalt voor een groot deel of je er last van hebt. Zoals bij James. Hij is angstig voor een spook en is extra alert op geluiden. Dit kan ook stress geven, waardoor hij het mogelijk nog meer hoort. Het lukt hem niet om te slapen en hij wordt moe. Die vermoeidheid vergroot de kans weer om het geluid nog eens te horen!

Isa zoekt naar meerdere verklaringen voor de geluiden en weet dat haar hersenen haar soms voor de gek houden. Die gedachte is realistischer en geruststellend waardoor ze er waarschijnlijk minder last van heeft.

  • Meer hulp nodig bij geluiden horen?
  • Chat, bel, app of mail met iemand van MIND Korrelatie.
  • Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij hallucinaties. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
  • Of zoek contact met je huisarts.

Meer informatie

 

Gedachten hardop horen

Michelle: “Opeens hoorde ik wat ik dacht gewoon hardop, alsof ik het uitsprak. Ik schrok daar echt van”.

Het komt geregeld voor dat mensen hun gedachten hardop horen en het is niet gevaarlijk. De een heeft daar weinig last van, bijvoorbeeld als je dit al heel lang herkent en weet dat het ongevaarlijk is. De ander kan ervan schrikken. Bijvoorbeeld als het de eerste keer is. Of als je bang bent dat anderen die luide gedachten ook kunnen horen. Dat is vooral een vervelend idee bij negatieve of schaamtevolle gedachten. Maar gelukkig is dat niet mogelijk.

Hoe kunnen mijn gedachten luid klinken?

Spraak van buiten komt via ons oor naar binnen. Eigen gedachten komen van binnen en zijn een soort innerlijke spraak. Beide soorten spraak (van buiten en van binnen) gebruiken ons taalcentrum. Bij dit systeem hoort een soort ‘monitor’ die onze eigen gedachten het etiket geeft: “komt van binnenuit”. Spraak van buiten krijgt dit etiket niet. Als we onze gedachten hardop horen is deze monitor minder actief. Zo kan het gebeuren dat eigen gedachten het etiket niet krijgen en deze dan worden gezien als ‘van buitenaf’. Dan trekken ze de aandacht en klinken ze soms hardop. Er gaat mogelijk dus iets mis in de informatieverwerking. Zo kan het gebeuren dat je gedachten als je stem gehoord worden. Ze noemen dit ook wel ‘gedankenlautwerden’. Dit kan samengaan met stemmen horen, maar dat hoeft niet.

Hoe kan ik gedachten die ik niet herken dan wel hardop horen?

Pieter: ‘ik hoor in mijn gedachten dat mijn moeder niet te vertrouwen is, maar ik houd van haar en weet dat ze wel te vertrouwen is’.

Wist je dat er veel toevallige ideeën of gevoelens zijn die we helemaal niet opmerken? We zijn ons meestal niet bewust van onze hartslag of een toevallige overeenkomst van iets op televisie dat tegelijkertijd in ons eigen leven speelt. Het meeste van deze informatie wordt gefilterd, zodat we er niets mee hoeven. Toch komt er wel eens iets door dat filter heen, terwijl het niet belangrijk is. Bijvoorbeeld de gedachte dat je moeder niet te vertrouwen is. We zijn gewend dat alles waar we ons bewust van zijn, ook belangrijk is, dus dan lijkt dit ineens ook belangrijk en besteden we er aandacht aan.

Wat kan ik doen als ik mijn gedachten hardop hoor?
Als je weet dat het een tijdelijke misser is van de hersenen lukt het om er weinig aandacht aan te besteden en er rustig bij te blijven. Richt juist je aandacht op iets wat je fijn vindt. Probeer goed te slapen en te bewegen. Het is ook beter geen drugs te gebruiken, omdat die de ervaringen soms kunnen versterken.

Lees hier meer tips over beter slapen
Lees hier meer informatie over het effect van cannabis [drugs en bijzondere ervaringen] op deze ervaringen
Hoor je vooral je eigen kritische gedachten hardop? Lees hier meer over omgaan met kritiek
Lees hier meer over omgaan met piekeren

Meer hulp nodig bij gedachten hardop horen?

  • Chat, bel, app, of mail met iemand van Stichting Korrelatie.
  • Er zijn speciale teams in Nederland die helpen bij gedachten hardop horen. *Hier* kun je vinden welke bij jou in de buurt zit.
  • Of zoek contact met je huisarts

Dissociatie algemeen

Michiel: “Soms voel ik me wazig en suf, het voelt alsof ik op een afstand sta van anderen”

Heb je weleens het gevoel dat je lichaam niet de jouwe is, de wereld niet echt is of dat je de grip op de tijd verliest? Of dat je geen pijn meer voelt en niet herinnert hoe je ergens bent gekomen? Het kan zijn dat je op dat moment in een staat van dissociatie verkeert.

Wat is dissociatie?
Dissociatie is een toestand van verlaagd bewustzijn. Als je last hebt van dissociatie kan het voelen alsof je gedachten, gevoelens, herinneringen en lichaamsdelen niet van jezelf zijn (depersonalisatie). Ook kunnen de wereld en de mensen om je heen kunnen heel vreemd aanvoelen (derealisatie). Je tijdsbeleving en ‘herkenningsgevoel’ kunnen anders zijn dan normaal (déjà vu). Of je hebt activiteiten niet goed opgeslagen. Je bent bijvoorbeeld thuisgekomen, maar weet niet hoe je daar gekomen bent.

Waarom verlaagt je bewustzijn bij dissociatie?
Alle mensen hebben wel eens last van milde dissociatie, bijvoorbeeld als ze heel moe of ziek zijn, of wanneer we onder teveel spanning komen te staan. De helft van de mensen heeft wel eens een hele duidelijke ervaring op dit gebied. Mensen die in hun kindertijd langdurig blootgestaan hebben aan misbruik, mishandeling of verwaarlozing hebben als volwassene vaak meer last van plotselinge dissociatie dan anderen [dissociatie bij traumatische gebeurtenissen]. Dissociatie zou je kunnen zien als een verdedigingsmechanisme dat je beschermt tegen te veel prikkels. Je hersenen schakelen een stuk van je bewustzijn uit, bijvoorbeeld je emotie, omdat het te veel dreigt te worden. Maar ook zonder trauma’s kun je flink dissociëren, bijvoorbeeld samenhangend met paniek en stress.

Is dissociatie gevaarlijk?
Dissociatie is ongevaarlijk. Je bent teveel naar binnen en op jezelf gericht en daardoor minder bezig met de buitenwereld. Je raakt het contact met de wereld om je heen kwijt. Eigenlijk lijkt het heel sterk op mediteren. Maar bij mediteren hebben we controle op onze toestand. Bij dissociatie vaak niet en dat maakt het angstig.
Deze gevoelens zijn geen voortekenen dat je gek gaat worden of dat er iets ernstigs aan de hand is. Het is juist een verdedigingsmechanisme dat je helpt bij momenten dat je teveel prikkels ervaart. Juist angstige gedachten, zoals de angst om de controle te verliezen, geven extra prikkels waardoor het verdedigingsmechanisme extra in werking treedt.

Wat kun je eraan doen?
Probeer er rustig op te reageren. Helpende gedachten zijn: dit is niks gevaarlijks en gaat altijd weer over (dat is echt zo). Blijkbaar ben ik een beetje moe en te druk met van alles, laat ik binnenkort wat tijd nemen voor mezelf en weer eens op tijd naar bed gaan.

Probeer je aandacht meer naar buiten te richten. Bijvoorbeeld door even buiten een ommetje te maken en de frisse lucht te voelen. Wat veel mensen helpt is om hun voorhoofd en polsen koud te maken met water. Dit triggert de zogenaamde duikreflex waardoor je je alerter voelt en je lichaam actiever wordt. Probeer maar eens!

Meer hulp nodig bij dissociatie?

Chat, bel, app of mail met iemand van MIND Korrelatie.
Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij hallucinaties. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
Of zoek contact met je huisarts.

Lees verder

Depersonalisatie, derealisatie en déjà vu noemen we ook wel een dissociatieve ervaring.

Dissociatie komt vaak voor bij mensen die in hun jeugd traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt.

Dingen zien die anderen niet zien

Charissa: ‘ik zag opeens een schim in mijn ooghoek, klopt het wat ik zie?’

Wat gebeurt er als ik iets zie wat iemand anders niet ziet?
Dingen die je ziet komen via je ogen je hersenen binnen. Je hersenen maken hier beelden van en proberen de beelden te begrijpen. Meestal gaat dit goed, maar soms nemen je hersenen een loopje met je. Je kan dan dingen zien die iemand anders niet ziet. We noemen dit ook wel een visuele hallucinatie. Letterlijk betekent hallucineren: dwalen door je hoofd.
Soms vullen je hersenen bepaalde vage prikkels in, waardoor je herkenbare patronen ziet. Dat heet ook wel pareidolie.

Krijg ik steeds meer hallucinaties?
Veel mensen hebben wel eens een hallucinatie en het is niet schadelijk of gevaarlijk. Bij de meeste mensen gaat het vanzelf weer voorbij. Maar het kan wel dat je er last van hebt en er bang van wordt. Dit kan gebeuren als je gaat geloven in wat je ziet en je er verhalen bij gaat maken. Dan lijkt het heel groot te worden en word je juist banger. De kans is groot dat je hierdoor slechter gaat slapen en moe wordt, waardoor je hersenen vaker een misser maken en je meer hallucinaties krijgt.

Wat kan ik doen?
Laat de angst je niet gek maken en sta even stil. Klopt het wel wat je ziet en wat je daarover denkt? Wat niet helpt is wegkijken, kijk nog eens extra goed. Doe het licht aan of loop er naartoe. Als dat je lukt, zul je merken dat er niks gebeurt.
Ga ook op onderzoek uit. Wanneer zie je vooral dingen? Bijvoorbeeld als je moe bent of stress hebt? Of heb je misschien drugs gebruikt? Die kunnen je hersenen ook in de war brengen.

Meer informatie

Lees meer over de meest voorkomende hallucinaties op deze website.
Wil je eens een experimentje doen met je hersenen? Klik dan hier: *link naar mindfuckpagina*

Verwijzen naar:

– pareidolie
– geluiden horen horen
Lees hier meer over angsten overwinnen.
Lees hier meer over intrusies/mind pops

Meer hulp nodig bij hallucinaties?

  • Chat, bel, app, of mail met iemand van Stichting Korrelatie.
  • Er zijn speciale teams in Nederland die helpen bij hallucinaties. *Hier* kun je vinden welke bij jou in de buurt zit.
  • Of zoek contact met je huisarts

Derealisatie

Laura: “Soms voelt de wereld om mij heen zo nep, alsof ik in een bubbel zit.”

Het kan zijn dat de vertrouwde omgeving als vreemd, op afstand of niet vertrouwd aanvoelt. Het lijkt dan alsof de wereld om je heen plat is, of dat je leeft in een film of een glazen kooi. Het is best lastig om te verwoorden wat je op dat moment ervaart. Mensen vergelijken het wel eens met de Truman Show of the Matrix. We noemen dit ook wel ‘derealisatie’. Dat is een vorm van een dissociatieve ervaring.

Wanneer ervaar je derealisatie?
Iedereen herkent vormen van derealisatie, vaak bij overprikkeling en vermoeidheid. Bedenk maar eens dat je op de bank zit na een dag werken of studeren en je omgeving even als ‘anders’, ‘onecht’ of ‘op afstand’ voelt. Vooral jonge mensen tussen de 15 en 25 jaar lijken hier extra gevoelig voor te zijn. Het komt voor bij vermoeidheid of overbelasting door slaaptekort. Ook alcohol en drugs, middelen die je lichaam en hoofd vermoeien, veroorzaken deze ervaringen. Zelfs bij eerste tekenen van griep komt het voor, of als je opgaat in muziek of bij het hebben van seks. Bij sterke focus, maar ook als je veel in je hoofd zit en weinig contact hebt met anderen, kan dit maken dat je het contact met de omgeving even kwijtraakt.

Wordt het erger?
Het ervaren van derealisatie is absoluut geen teken dat je gek wordt of dat er iets ergs aan de hand is. Je kunt derealisatie zien als een beschermingsmechanisme van je brein als het even overbelast is. Prikkels worden dan op afstand gehouden. Derealisatie kan ook een bijwerking zijn bij een bepaalde bewustzijnstoestand (bv. door drugs of tijdens hele sterke focus). Het beschermingsmechanisme kan helpen en een bijwerking gaat vanzelf weer over. Toch kan het gebeuren dat je er angstig van wordt en er stress van krijgt. Dan gaat dit mechanisme tegen je werken.

Wat kan ik eraan doen?

Sta even stil en kijk eens wat de oorzaak zou kunnen zijn. Als je alcohol of drugs gebruikt, minder dit dan. Rust goed uit, sport voldoende en eet gezond. Doe iets ontspannends als je stress ervaart. Ben je in gedachten verzonken, richt je aandacht naar buiten. Ga even naar buiten en gebruik je zintuigen: wat zie je, wat hoor je, wat ruik je? Verkoel bijvoorbeeld je hoofd en polsen met een plons koud water. Besef vooral dat deze ervaringen heel normaal en niet gevaarlijk zijn! Misschien dat je er dan zelfs wel van kan genieten om even los te komen van de werkelijkheid.

Meer hulp nodig bij derealisatie?

Lees verder

Derealisatie noemen we ook wel een dissociatieve ervaring, lees meer over dissociatieve ervaringen.
Derealisatie komt vaak samen voor met depersonalisatie, lees meer over depersonalisatie.
Lees hier [ontspannen] wat tips om je te helpen ontspannen.
Lees hier [slapen] wat tips om je te helpen met slapen.

Oefening met naar buiten richten van aandacht: mindfulness

Bij derealisatie kan het helpen om je te ontspannen zodat je stress vermindert en het beschermingsmechanisme minder in werking hoeft te treden. Wat dan kan helpen is een Mindfulness oefening. Je richt je aandacht dan ook meer op je zintuigen en wordt je weer wat meer bewust van prikkels om je heen. Welke kleuren zie je? Wat zijn anderen aan het doen? Hoor je vogels of auto’s op de weg? Een goede en betrouwbare app is de Mindfulness-coach-app van VGZ.

Depersonalisatie

Patrick: “het lijkt alsof ik mijzelf van een afstandje bekijk, alsof ik niet helemaal in mijn lichaam zit”

Ken je het gevoel dat je in de spiegel kijkt en je wordt overvallen door een vreemd gevoel, alsof je de persoon aan de andere kant niet (her)kent? Of jezelf hoort praten maar het voelt alsof het een vreemde is? Dit noemen we ook wel depersonalisatie. Dit is een staat waarin je je eigen lichaam (en soms ook je eigen gedachten en gevoelens) ervaart als vreemd, niet vertrouwd of onecht.

Wat is depersonalisatie?
Je kunt het zien als een verdedigingsmechanisme van het brein bij overprikkeling of langdurige stress. Het komt vaker voor bij mensen die in hun jeugd traumatische gebeurtenissen [dissociatie en trauma] hebben meegemaakt. Ook bij mensen die drugs gebruiken, een middel dat het brein vermoeit. En bij paniek kan het ook voorkomen. Je brein neemt als het ware afstand bij deze stressvolle prikkels. Ook is het iets wat iedereen herkent als je langer dan 5 minuten in de spiegel kijkt, je merkt een afstand tot jezelf.

Is depersonalisatie gevaarlijk?
Het is onschuldig en niet gevaarlijk. Het komt ook vaak voor. Een brede schatting is dat 34-70% van de bevolking wel eens deze ervaringen heeft gehad. Een kleine groep hiervan heeft er last van. Als je weet dat het door omstandigheden kan gebeuren en de ervaring ‘uitzit’ heb je er minder last van.

Het wordt vervelender als je er gedachten bij hebt die je angstig maken. Bijvoorbeeld dat het een teken zou zijn van hersenschade. Of dat je de controle verliest, of iemand anders (een persoon, djinn, duivel of wat dan ook) jou overneemt. Je kunt dan de neiging hebben om de plekken waar je het eerder hebt ervaren te vermijden. Je durft misschien niet meer tussen de mensen te zijn, of juist niet meer alleen te zijn. Zo kan het je leven dwars gaan zitten.

Wat kan ik doen?
Belangrijk is om te weten dat het niet gevaarlijk is. Je kunt de ervaring het beste gewoon laten opkomen en uitzitten. Blijf vooral rustig, het gaat namelijk altijd vanzelf over. Blijf ook doen wat je normaal gesproken doet.
Probeer goed te slapen, maar niet te veel. Sport voldoende en eet gezond. Vermijd drugs en alcohol. Praat er ook eens over met iemand anders, wie weet herkennen anderen er zich ook wel in.

 

Meer hulp nodig bij depersonalisatie?

  • Chat, bel, app of mail met iemand van MIND Korrelatie.
  • Er zijn in Nederland speciale teams (EDI-teams) die helpen bij hallucinaties. Vind een EDI-team bij jou in de buurt.
  • Of zoek contact met je huisarts.

Lees verder

Maud: “Het kriebelt steeds, zitten er beestjes in mijn lichaam?”

Heb je het gevoel dat er iets kriebelt onder je huid of dat er beestjes onder je huid zitten? Of je een infectie hebt opgelopen door parasieten, zoals wormen, insecten, schimmels of bacteriën? Het kan zijn dat je het idee hebt dat je huid verkleurt, pijn doet of dat er wormen door je aderen kruipen. Je bent niet de enige, veel mensen herkennen dit gevoel.

Zitten er beestjes in mijn lichaam?
Ons lichaam is bevolkt met zogenaamde micro-organismen. Dat is juist goed, want de meeste micro-organismen hebben we nodig, ze zorgen ervoor dat je gezond blijft. Maar wanneer je het idee hebt dat er schadelijke beestjes op je huid of in je lichaam zitten, en deze je gezondheid bedreigen, kun je daar erg angstig van worden. Door de angst ga je nog meer letten op alles wat je in of op je huid voelt en dat versterkt je angst en overtuiging dat er schadelijke beestjes zijn nog meer. Deze extra aandacht voor wat jij denkt dat er aan de hand is, noemen we ook wel selectieve aandacht.

Veel mensen gaan zelf dokteren met hun klachten en proberen zo zelf de klachten te verhelpen. Helaas zien we dat de klachten hierdoor vaak juist toenemen. Zo kan de jeuk, die je mogelijk al had, erger worden waardoor je je huid misschien kapot krabt en er wonden ontstaan. Naast de lichamelijke klachten zien we ook vaak dat mensen zich schamen voor deze klachten en zich terugtrekken uit sociale relaties. Dit kan ertoe leiden dat je je eenzaam, somber en machteloos gaat voelen.

Wat kan ik doen als ik beestjes voel?
Het is belangrijk om je altijd eerst te laten onderzoeken door je huisarts. Ga in elk geval nooit zelf dokteren!

Vaak wordt er geen onderliggende lichamelijke oorzaak gevonden. Soms ontstaan deze klachten namelijk door andere oorzaken, zoals bepaalde gewoontes of ongezonde gedragspatronen. Eet dus gezond en zorg ervoor dat je goed slaapt.

Probeer niet teveel te krabben. Er kunnen wondjes ontstaan die een extra jeukend gevoel geven.

Probeer ook voldoende te bewegen en afleiding te zoeken. Richt je aandacht op positieve dingen en zorg voor een betekenisvolle daginvulling, samen met andere mensen.

Alcohol en drugs kunnen de oorzaak van dit soort belevingen zijn, vooral amfetaminen staan hierom bekend (zoals cocaïne). Als je alcohol of drugs gebruikt en je herkent de hier beschreven klachten, probeer dan (met professionele hulp) te stoppen met alcohol of drugs.

Het is best moeilijk om hier alleen mee te blijven zitten. Zoek iemand op die je vertrouwt, zodat je je zorgen kunt delen.

Verwijzen naar: ontspannen (blijf gezond tips).