Deze studie onderzoekt de relatie tussen trauma in de kindertijd, hallucinaties en intrusies. Nu weten we dát er een relatie bestaat tussen trauma en psychose maar in deze studie is er specifiek gekeken naar de relatie tussen de aard van het trauma en de inhoud van de hallucinaties en intrusies. Daarover is namelijk minder bekend, terwijl kennis daarover handig is als bouwsteen voor onze theorieën over trauma en hallucinaties en natuurlijk voor de behandeling van hallucinaties.

In deze studie werd een groep van 66 jonge mensen met een eerste psychose onderzocht. Van deze groep rapporteerden 36 mensen trauma en hallucinaties. De onderzoekers beschreven het verband tussen het trauma en de hallucinaties op de volgende manier:

  1. Een direct verband (inhoud van de hallucinatie matcht exact met het trauma, bijvoorbeeld tijdens trauma werd door vader gezegd dat je nooit geboren had moeten worden en een auditieve hallucinatie zegt hetzelfde)
  2. Een thematisch verband (hallucinatie en trauma hebben hetzelfde thema, bijvoorbeeld vernedering)
  3. Geen verband (het trauma is niet inhoudelijk gerelateerd aan de hallucinaties).

Hier de belangrijkste conclusies in het kort (voor meer info: zie het artikel). Allereerst was er bij 67% van de deelnemers met trauma en hallucinaties sprake van meerdere inhoudelijke verbanden. Hun hallucinaties hadden dus zowel een direct, thematisch of geen verband met het trauma. Dit suggereert volgens de auteurs dat er meerdere posttraumatische processen kunnen optreden binnen één persoon en dat die op verschillende manieren kunnen zorgen voor het ontstaan van hallucinaties en intrusies. In de tweede plaats werden er meer thematische dan directe verbanden tussen trauma en hallucinaties gevonden. De auteurs geven aan dat dit verklaard kan worden doordat meer algemene trauma-gerelateerde opvattingen en negatieve emoties een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van hallucinaties na een trauma. Ten derde kwamen hallucinaties zonder inhoudelijk verband met het trauma het meest frequent voor. Dit is een interessante bevinding die ook geïntegreerd moet worden in onze cognitieve theorieën en behandeling. Tenslotte blijkt uit deze studie dat mensen zowel posttraumatische intrusies als hallucinaties over hetzelfde trauma kunnen hebben, hoewel dit maar bij een klein deel van de onderzochte groep het geval was. Volgens de auteurs is het juist bij deze personen van groot belang om de behandeling te richten op de behandeling van een eventuele bestaande PTSS en zou deze behandeling meer effect op hallucinaties kunnen hebben dan bij mensen bij wie er geen inhoudelijke relatie is tussen het trauma, hun PTSS-klachten (intrusies) en hallucinaties.

Er zijn heel wat kanttekeningen bij deze studie te plaatsen, vooral met betrekking tot de kleine onderzoeksgroep en de (theoretische) conclusies die door de auteurs worden getrokken, maar toch is deze studie een mooie poging om meer zicht te krijgen op de inmiddels zo vaak gevonden relatie tussen trauma en psychose. Laten we dit onderzoek als inspiratiebron gebruiken om niet alleen heel goed door te vragen op de inhoud van het trauma maar ook naar de inhoud van de hallucinaties en intrusies te blijven vragen, daar voor iedere persoon die we behandelen een individuele theorie over te maken en daarmee aan de slag te gaan.

Peach, N., Alvarez-Jimenez, M., Cropper, S.J., Sun, P., Halpin, E., O’Connell, J. & Bendall, S. (2020). Trauma and the content of hallucinations and posttraumatic intrusions in first-episode psychosis. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice.
Artikel