“Ik heb nu echt geen zin om wat te doen, misschien straks wel. Ik zie wel.”
Hoe kom je erin?
Als je weinig zin of energie hebt, ga je minder doen. Als je weinig doet, krijg je minder energie en minder zin om dingen te gaan doen. Daardoor ga je nog minder doen en krijg je nog minder zin en energie. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht totdat bijna niks meer lukt en je al helemaal geen zin en energie meer hebt om dingen te gaan doen. In een plaatje ziet dat er ongeveer zo uit:
Dit wordt de inactiviteitscirkel genoemd. Je kan door allerlei oorzaken in deze cirkel terecht komen en het kan moeilijk zijn om de cirkel te doorbreken – eruit te stappen – maar er zijn zeker dingen die je beter niet en dingen die je beter wel kunt doen.
Hoe blijf je erin?
Je blijft in deze vicieuze cirkel hangen als je gaat wachten tot je weer zin en energie voelt voordat je iets gaat doen. Dat gebeurt namelijk niet. Zin en energie komen niet vanzelf. Dus als je daarop wacht dan gebeurt er niks anders dan dat je er verder in weg zakt. Je hebt waarschijnlijk wel de neiging om niks te doen en misschien niet eens de puf om na te denken over wat je zou kunnen gaan doen. Je moet er niet aan denken….. Toch is dat juist wel een goed idee.
Hoe kom je er dan uit?
Je kan uit deze cirkel stappen als je juist toch iets gaat doen. Je moet eigenlijk iets gaan doen terwijl je er geen zin in hebt maar waarvan je weet dat dat het eigenlijk wel leuk was toen je het eerder deed. Pas wanneer je het gaat doen, kan je er namelijk een beetje plezier aan beleven en energie van krijgen. Als je dat vaker doet, zonder over je grenzen heen te gaan, dan zal je merken dat je meer energie en zin om dingen te doen krijgt. Om de inactiviteitscirkel te doorbreken moet je dus eerst een activiteit gaan doen en pas daarna komen de zin en energie.
Waarom werkt het zo?
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat de zin om dingen te gaan doen meestal niet vanzelf komt. Sterker nog: als je minder doet, lijk je steeds minder zin te krijgen om iets te gaan doen.
Dat heeft er vaak mee te maken dat je niet meer verwacht dat dingen leuk zullen zijn:
- Omdat het al zo lang geleden is dat je ze hebt gedaan
- Omdat je weinig energie hebt en denkt er niet van te zullen genieten
- Omdat je emoties over het algemeen ook wat vlakker zijn dan eerder
Het kan ook zijn dat je bang bent dat sommige activiteiten niet meer zullen lukken. Of omdat je er tegenop ziet om het te gaan organiseren. Dit zijn zomaar een paar voorbeelden van redenen waardoor je steeds minder zin krijgt om dingen te doen als je weinig doet en je daardoor dus nog minder gaat doen. Het is dus niet vreemd dat je in de inactiviteitscirkel terecht komt maar als je hem wilt doorbreken, moet je toch iets gaan doen.
Wat kan ik dan doen?
Je kunt natuurlijk je eigen creativiteit gebruiken om leuke activiteiten te bedenken om de inactiviteitscirkel mee te doorbreken, maar er is ook wetenschappelijk onderzoek gedaan naar activiteiten die mensen nodig hebben. Zo is het bekend dat mensen grofweg drie soorten activiteiten in hun leven nodig hebben om het gevoel te krijgen dat het ergens over gaat. Dat zijn:
- Plezierige activiteiten zoals hobby’s, in de zon zitten, naar de dierentuin gaan, lekker eten
- Prestatie-activiteiten zoals het huishouden doen, (vrijwilligers)werk doen, sporten of een cursus volgen
- Sociale activiteiten zoals op bezoek gaan bij familie of samen met vrienden eten of winkelen
Het is dan belangrijk om in ieder geval twee dingen te onthouden:
Begin gewoon: er zijn zeker nog dingen waarvan je geniet als je er eenmaal mee bezig bent, als je ze maar doet
Neem kleine stappen: je hoeft niet alles tegelijk te doen, begin met iets kleins!