Jongeren, pesten en paranoia. Welke vorm van getreiter en gepest dan ook, het werkt door in allerlei narigheid waaronder ook milde psychose-achtige paranoia.

Psychose en psychose-achtige klachten (psychotic-like experiences – PLEs) ontstaan voor zover we weten uit een (per persoon zeer verschillende) mix van aanlegfactoren en sociale factoren.

Deze studie richt zich binnen het PLE-spectrum op paranoïde gedachtegangen. Die zijn voor wat betreft sociale causaliteit door de wetenschap in verband gebracht met zaken zoals pesten, discriminatie, lichamelijke en fysieke mishandeling/geweld en zelfbeeldproblematiek.

Ze onderzochten details van paranoïde ideeën bij 50 hulpzoekende jongeren. Vervolgens gingen de onderzoekers na hoe deze ideeën samenhangen met vormen van victimisatie waaraan de deelnemers waren blootgesteld. De jongeren (12-18 jaar) waren client in een medische jongeren- preventie-unit in Napels. Ze leden niet aan een schizofreniespectrumstoornis, autisme, of een neurologische aandoening en kregen geen medicatie. Allen hadden wel PLE’s (op The Adolescent Psychotic-Like Symptom Screener (APSS)). Om inzicht te krijgen in details over paranoia en over hoe i) krachtig, ii) imminent, iii) zeker (mate van overtuiging) en iv) afschuwelijk dreiging ervaren werd, vulden de jongeren de Details of Threat (DoT) in. Via de Multidimensional Peer Victimization Scale (MPVS) konden jongeren aangeven met welke vormen van victimisatie ze te maken hebben gehad: fysieke en verbale mishandelingen, sociale manipulatie (anderen tegen het kind opzetten) en beschadiging of diefstal van eigendommen.

Uit het onderzoek bleken paranoïde ideeën, zoals verwacht, veelvuldig en intens aanwezig te zijn in deze groep jongeren met PLEs en dit gold ook voor depressieve en angst-klachten. Verder bleek dat de paranoïde ideaties gelinkt waren aan belangrijke fysieke (30%), verbale (12%) sociale (2%) en overige dreigingen. Opmerkelijk is dat 30% van de jongeren aangaf niet te weten aan welk type dreiging ze blootstaan. Ook opmerkelijk is dat een paar jongeren (8%) aangeven last te hebben van iemand die ze dik wil maken door ze tot eten te dwingen. De dader(s) is een bekende volgens 58%. 52% beleeft de dreiging als erg krachtig. 34% denkt dat de dreiging imminent is. 62% zegt dat de dreiging van buitenshuis komt (dus thuis is voor de meesten veiliger). 32% zegt zowel binnens- als buitenshuis bedreigd te worden. Gemiddeld zeggen de jongeren 5.6 uur per dag bloot te staan aan dreiging. De mate van zekerheid (overtuiging) was hoog (62%) en de dreiging wordt als gemeen en oneerlijk beleefd. Gelukkig zegt bijna tweederde van de jongeren de dreiging wel te kunnen hanteren.

Alle vier Details of Threat (DoT) krachtig, imminent, zeker en afschuwelijk hingen samen met alle vormen van victimisatie op de slachtofferschaal (MPVS).

De auteurs breken een lans om -zoals in Nederland, denken we, inmiddels al gemeengoed is geworden (?)- bij cliënten met PLEs de (paranoïde) klachten en symptomen te conceptualiseren in een psychosociaal kader en vandaaruit beter te helpen begrijpen en behandelen. Sterker nog, ze dringen erop aan dat de samenleving (familie, scholen, hulpverleningsinstanties, e.d.) meer inspanningen moeten doen om pesten te verminderen en preventie op de kaart te zetten.

Catone G, Gritti A, Russo K, et al. (2020). Details of the contents of paranoid thoughts in help-seeking adolescents with psydhotic-like experiences and continuity with bullying and victimization: a pilot study. Behavioral sciences, 10, 122; doi:10.3390/bs10080122.
Artikel