Training CGT bij Psychose

Cognitieve Gedragstherapie (CGt) is niet alleen een resultaatvolle behandeling gebleken bij angst, depressie en hypochondrie, maar ook bij psychosen en schizofrenie. CGt beschouwt de bijzondere percepties (bijv. stemmen) zoals de cliënt die formuleert als valide. Problemen bestaan uit onaangename gevoelens, gedragsexcessen of vermijdingsgedrag. De problemen zijn het gevolg van gedachten over bepaalde gebeurtenissen en niet zozeer een gevolg van de gebeurtenis zelf. Door de gedachten eens nader te beschouwen en uit te pluizen kunnen de problemen verminderd worden.

Gedachten Uitpluizen is een cognitief gedragstherapeutische methode om mensen met psychose klachten te leren om hun betekenisverleningsprocessen te onderzoeken en verbeteren, zodat zij hier minder onder gebukt gaan en beter kunnen deelnemen aan de samenleving. Gedachten uitpluizen helpt patiënten om nog eens na te denken over hun gedachten en overtuigingen.

Een groot aantal patiënten kan na het starten van het gebruik met antipsychotische medicatie zelfstandig her-evalueren en waanachtige ideeën en wanen relativeren. Een derde tot de helft van de patiënten blijft na de instelling op medicatie echter last ervaren van stemmen en wanen en deze groep heeft hulp nodig bij het evalueren van gebeurtenissen tijdens de psychose en hun betekenis.

CGt kan hierbij helpen. Door deze her-evaluatie komen de meeste patiënten op andere gedachten en kunnen zij minder angstig en bedroefd door het leven gaan. Ook psychotische symptomen verminderen door deze aanpak. De patiënt begrijpt zijn psychose en zijn kwetsbaarheid beter, waardoor het terugvalrisico vermindert.
CGt is een effectieve interventie bij achterdocht en stemmen horen.

Bij acute patiënten is het herstel sneller en vollediger. Bij chronische patiënten zijn de effecten vergelijkbaar met het omschakelen naar Clozapine. Zowel angst, depressie als positieve symptomen nemen af. De wetenschappelijke evidentie is inmiddels zeer groot; je moet eigenlijk deze state-of-the-art-behandeling geen patiënt onthouden.

Doel

De cognitief-gedragstherapeutische vaardigheden vergroten op het gebied van verscheidene psychoseklachten en aanverwante psychopathologie.

Na afloop kan de deelnemer bij individuele cliënten een probleemformulering maken van verscheidene soorten psychoseklachten (inclusief negatieve symptomen), en op basis daarvan een behandelplan opstellen en uitvoeren in lijn met de CGT protocollen hiervoor. Hierbij ligt de nadruk op cognitieve technieken, gedragsexperimenten en exposure.

Doelgroep

Basispsychologen, gz-psychologen, klinisch psychologen, psychologen in opleiding tot VGCt-therapeut, cognitief gedragstherapeuten VGCt, psychotherapeuten, artsen, psychiaters werkzaam in de langdurige zorg / psychosezorg.

Voor iedere deelnemer geldt dat hij/zij werkt met patiënten met psychoseklachten.

Dat hoeft niet noodzakelijk in een psychose-team te zijn, maar betreft evt. patiënten die psychoseklachten ervaren bij andere pathologie (bijv. borderline persoonlijkheidsstoornis, depressie, OCD, etc.).

Voor iedere deelnemer geldt dat die tenminste een 100 uur basiscursus VGCt moet hebben afgerond (al dan niet integraal in de GZ-opleiding).

De deelnemer moet verder in de gelegenheid zijn om tijdens en na de training minimaal twee uur per week individuele behandeling van cliënten uit de doelgroep uit te voeren.

Aantal deelnemers

Minimum 10 – maximum 14 deelnemers.

Werkwijzen

Inleidingen, powerpoint-presentaties, discussies, opdrachten, literatuurstudie, huiswerkopdrachten, rollenspelen, video-inbreng, schriftelijke toetsing.

Programma

  • Dag 1 Achtergrond, introductie CGT-protocollen, probleemformulering
  • Dag 2 CGT voor stemmen, casuïstiek video’s
  • Dag 3 CGT voor demoralisatie / negatieve symptomen, casuïstiek video’s
  • Dag 4 CGT voor overige psychotische klachten en COMET, casuïstiek video’s
  • Dag 5 CGT voor paranoia, casuïstiek video’s
  • Dag 6 CGT voor geesten, djinns en magie, casuïstiek video’s, eindtoets, en evaluatie

De training omvat zes bijeenkomsten van zes uur Totale duur: 36 lesuren en 36 werkuren (opdrachten en literatuurstudie).

Literatuur

  • M. van der Gaag, T. Staring, D. Van den Berg, J. Baas (2013).
    Gedachten Uitpluizen: Cognitief gedragstherapeutische bij psychotische klachten.
    Stichting Cognitie en Psychose, Oegstgeest
  • T. Staring, D. van den Berg, J. Baas, M. van der Gaag (2015)
    Gedachten Uitpluizen Therapeutische Technieken en Vaardighedenboek
    Stichting Cognitie en Psychose, Oegstgeest
  • M. van der Gaag, T. Staring, L. Valmaggia (Eds) (2012)
    Handboek Psychose, theorie, diagnostiek en behandeling
    Uitgeverij Boom

Toetsing /certificaat

Voor het verkrijgen van het certificaat gelden als voorwaarden:

  • Aanwezigheid 90%. 1 dagdeel kan regulier worden gemist en een tweede dagdeel kan gemist worden met een vervangende opdracht. Bij verzuim van 3 dagdelen of meer vervalt het recht op compensatie en wordt geen certificaat uitgereikt
  • Een eigen casus op video ingebracht – hier zit geen kwaliteitsoordeel aan verbonden, doch de inbreng is wel verplicht
  • Voldoende beoordeling van de gemaakte eindopdracht
  • Voldoende beoordeling op de schriftelijke eindtoets tijdens de laatste bijeenkomst. Bij een onvoldoende beoordeling van de toets krijgt de deelnemer een aanvullende opdracht die dient te leiden tot een voldoende beoordeling

Video-inbreng

Iedere deelnemer brengt een casus op video in, waarop een onderdeel van één van de CGT-protocollen voor psychoseklachten staat opgenomen. Dat mag een interview zijn voor de probleem-formulering, het samen met de cliënt bespreken van diens probleemformulering (voorkeur), het opzetten of nabespreken van een gedragsexperiment (voorkeur), een andere cognitieve techniek, exposure-opdrachten, etc.

De video moet worden aangeleverd op een USB-stick, in een veelvoorkomend format. Als dit niet lukt, moet overlegd worden met de docent om te bekijken of een alternatieve aanlevering binnen de afspeelmogelijkheden past.

Eindopdracht

Iedere deelnemer levert uiterlijk een week na de 6e lesdag (1) een volledig ingevulde probleem-formulering van een eigen cliënt met psychotische klachten in, met daarbij eveneens (2) een gefaseerd-uitgewerkt behandelplan dat in lijn is met het CGT-protocol voor die betreffende psychotische klacht. Tijdens de trainingsdagen kan de uitwerking voor een eigen cliënt reeds aan bod komen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de video-inbreng.

Accreditatie

Accreditatie wordt apart per cursus aangevraagd.

Organisatie

Regelmatig zijn er cursussen met open inschrijving. Indien u voor uw eigen instelling of vriendenkring een cursus wilt organiseren, dan kan dat. Neemt u dan contact op met info@gedachtenuitpluizen.nl