90% van de mensen met een psychotische stoornis heeft last van paranoia. Ze hebben bijvoorbeeld last van betrekkingsideeën, achtervolgingswanen of complotideeën. Hoe sterker deze ideeën zijn, hoe kleiner de kans dat iemand hiervan herstelt en hoe slechter het functioneren is. Er is daarom veel onderzoek gedaan naar het ontstaan van paranoia. We weten dat vroege traumatische ervaringen kunnen bijdragen aan paranoia, en dat onveilige hechting wellicht een verklaring kan zijn hiervoor. Benieuwd naar de laatste updates hierover?

Vanuit de hechtingstheorie zijn er vier stijlen te onderscheiden; de veilige hechting, de angstige hechting, de vermijdende hechting en de gedesorganiseerde hechting. Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen hechting en psychose. Deze studies laten zien dat onveilige hechting samenhangt met psychotische klachten. Ook is er specifiek gekeken naar hechtingsstijlen en paranoia, alleen zijn die studies nog niet samengenomen in een review.

Daar vonden de onderzoekers van deze studie het wel tijd voor. Zij voerden een review uit naar alle beschikbare studies over hechting en paranoia, waarbij ze ook keken naar de kwaliteit van de studies. Dat bepaalden ze o.a. op basis van het design van de studie, de selectiemethode en het type analyse. Dit kon leiden tot een zwakke, matige of sterke kwaliteit studie.

Er werden 4.121 studies gescreend, waarvan er uiteindelijk 12 werden geselecteerd voor de review. Wat opviel was dat er bij deze 12 studies op vijf verschillende manieren naar hechting werd gekeken. Tien van de studies bleken van zwakke kwaliteit te zijn, de overige twee studies waren van matige kwaliteit.

Wat betreft de relatie tussen hechting en paranoia werd in 11 van de 12 studies een relatie tussen onveilige hechting en paranoia gevonden, zelfs als er rekening werd gehouden met comorbide symptomen. De relatie werd het sterkst gevonden voor de angstige hechting. Vier van de vijf studies die keken naar vermijdende hechting en paranoia vonden een positieve relatie. Twee van de drie studies die keken naar gedesorganiseerde hechting en paranoia vonden een relatie.
Hoewel de studies over het algemeen niet veel deelnemers hadden en de kwaliteit vaak als slecht werd beoordeeld, laat de review een relatie zien tussen onveilige hechting en paranoia. Voor behandelaren is het belangrijk hier rekening mee te houden, negatieve opvattingen over het zelf en anderen te veranderen, en waar mogelijk een veilige hechting te promoten.

Lavin, R., Bucci, S., Varese, F., & Berry, K. (2019). The relationship between insecure attachment and paranoia in psychosis: A systematic literature review. British Journal of Clinical Psychology.
Artikel