HiTOP en de At Risk Mental State – Transdiagnostic Dimensions of Psychiatric Comorbidity in Individuals at Clinical High Risk for Psychosis
HiTOP en de At Risk Mental State - Transdiagnostic Dimensions of Psychiatric Comorbidity in Individuals at Clinical High Risk for Psychosis: A Preliminary Study Informed by HiTOP De titel van dit artikel is zo ingewikkeld als de werkelijkheid. Als je de DSM 5 mag geloven, is het heel duidelijk wanneer iemand een psychotische stoornis heeft en wanneer niet. Iedereen...
Stemmen horen en personificatie bij vroege psychose
“… Ik kan haar zien staan in de kamer… ik voel haar aanwezigheid… de manier waarop ze beweegt is net als een andere persoon die daar staat.” Mensen die stemmen horen denken vaak dat het een echt persoon is die tegen ze praat. We spreken dan van personificatie, waarbij het gaat over belevingen van identiteit, macht, ‘agentschap’, fysieke kenmerken,...
Hey Siri, hoe krijg ik jou onder controle??
Het verwerven van ‘voice control’ in vijf fasen: verschillen en overeenkomsten tussen stemmenhoorders binnen en buiten de zorg. Achtergrond Onderzoekers en clinici weten: stemmenhoorders die controle over hun stemmen ervaren, functioneren gemiddeld beter. Stemcontrole voorspelt functioneren. Wat houdt stemcontrole in? Het op eigen kracht beïnvloeden van de duur, frequentie en/of intensiteit van de stemmen, direct of indirect. Deze onderzoekers zijn...
Slaapproblemen en piekeren gaan vooraf aan psychose symptomen
We weten uit moment-tot-moment zelfrapportages (ESM: Experience Sampling Method*) dat psychose symptomen fluctueren over de tijd en dat piekeren en slaapproblemen een voorbode kunnen zijn van deze fluctuaties. In een nieuwe studie werd dit nogmaals bekeken, samen met andere factoren, en bij verschillende doelgroepen. Deze studie gebruikt gegevens uit een eerder hoofdonderzoek naar een online psychologische interventie voor psychose, te...
In gesprek met hallucinaties – het waarom en hoe van AVATAR therapie
Een nieuwe en effectieve manier om aan de slag te gaan met stemmen is AVATAR therapie. In deze therapie gaat de stemmenhoorder in gesprek met een digitale representatie (avatar) van zijn stem. Deze avatar wordt zo vormgegeven dat die qua beeld en geluid zoveel mogelijk lijkt op de stem zoals de persoon die ervaart. Het doel van deze behandeling is...
CGTp in the UK. Zijn er verschillen in toegang tot behandeling tussen etnische groepen?
De enquête onder psychologen naar toepassing van Cognitieve Gedragstherapie voor Psychose (CGTp) in Nederland leidde tot schrikbarende bevindingen. In het rapport Praten en Pillen (Staring et al., 2019) is te lezen dat in 2019 70 tot 75% van de mensen met een psychose geen toegang heeft tot CGTp. Terwijl CGTp een standaardbehandeling is voor psychose en daarom voor iedere cliënt...
Essentialia van casusconceptualisatie bij CGT voor psychose
Casusconceptualisatie (CC), of ook wel probleemformulering genoemd, wordt gezien als het hart van CGT en CGTp, in termen van begrijpen hoe de actuele problematiek van de cliënt samenhangt met zijn verleden en leergeschiedenis, door welke factoren die problematiek in stand wordt gehouden, en hoe het daarmee richting geeft aan het behandelplan. Maar wat zijn nu de essentiële ingrediënten van de...
Zit jij nou fout of weet ik het zo goed?! Self-serving bias bij mensen met psychose.
Self-serving bias (SSB; de zelf-dienende attributiefout) is een term uit de sociale psychologie die deel uitmaakt van de attributietheorie. Deze attributiefout of bevooroordeling houdt in dat mensen succes toeschrijven aan zichzelf (interne attributie) zoals hun eigen capaciteiten of talenten, terwijl ze hun falen aan externe factoren toeschrijven (externe attributie) zoals de omstandigheden of fouten van anderen. Decennialang werd verondersteld dat...
De CHOICE-RF: een korte vragenlijst om psychologisch herstel te meten
Als je op zoek bent naar een korte vragenlijst waarmee je de effectiviteit van je CGT-p kunt meten vanuit het perspectief van de cliënt dan blijkt de CHOICE-SF een goede keuze. De ingenieus gevonden afkorting “CHOICE” staat voor CHoice of Outcome In Cbt for PsychosEs en “SF” staat voor Short Form. Het gaat hier dus om de verkorte versie van...
De relatie tussen stemmenhoorders en hun stemmen
De Voice and You (VAY) is een diagnostisch interview waarmee de interpersoonlijke relatie tussen de stemmenhoorder en zijn stemmen wordt onderzocht. Dit instrument is in het licht van opkomende behandelvormen die erop gericht zijn, weer nader onderwerp geweest van validatie-onderzoek. Op basis van het VAY interview kan gescoord worden op vier schalen. Enerzijds wordt de relatie bekeken vanuit het perspectief...