Nieuwsberichten
Aberrante saillantie: brug tussen autisme en psychose
Door Helga Ising
Autisme Spectrum Stoornis (ASS) is een ontwikkelingsstoornis met sociale uitdagingen en kan ook leiden tot beperkte interesses en repetitief gedrag. Maar wist je dat er bij een deel van de mensen met ASS ook subtiele signalen voorkomen die lijken op vroege psychotische symptomen? Deze overlap tussen autisme en…
Over wie gaan wanen? Een analyse van de sociale figuren in deze overtuigingen
Door Eva Tolmeijer
Professor Bentall vertelt in zijn werk over wat overtuigingen zijn, namelijk aannames over de wereld die gegenereerd worden in interactie met andere mensen. Zijn onderzoek laat zien dat waanbeelden verschillen van andere sterke overtuigingen in dat ze ontstaan wanneer mensen letterlijk of figuurlijk geïsoleerd raken. Waar…
Verklaringsmodellen voor wanen onder het vergrootglas van machine learning
Door Paul de Bont
Er zijn tal van verklaringsmodellen ontworpen om wanen te begrijpen. Maar deugen ze? In deze machine learning studie leren we bij over de waarde van de verklaringsmodellen die we dagelijks gebruiken (Denecke et al., 2025).
In de loop der jaren zijn er in allerlei…
Het gevoel dat iemand er is: Felt Presence en psychoserisico in de algemene bevolking
Door Janneke Ferwerda
Soms voelt het alsof er iemand in de kamer staat terwijl je weet dat je alleen bent. Dat verschijnsel heet felt presence (FP). Het verwijst naar het krachtige, ruimtelijke gevoel dat er een ander wezen dichtbij is, zonder dat je iets ziet, hoort of fysiek kunt…
Managing Unusual Sensory Experiences: de MUSE-studie naar digitale psychoeducatie over ongewone zintuiglijke ervaringen voor cliënten met ARMS.
Door Paul de Bont
In het risicoprofiel voor psychose (at risk mental state; ARMS) vormt het item Unusual Sensory Experiences (USE) één van de criteria waarop een cliënt een verhoogd risico kan scoren. Het gaat dan om hallucinatoire ervaringen. Cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt daarvoor momenteel in algemene zin beschouwd…
Psychose behandelen met VR-CGT: minder paranoia, meer sociaal inzicht?
Door Helga Ising
Paranoia komt veel voor bij mensen met een psychose en kan samengaan met verstoorde sociale cognitie – zoals moeite met het begrijpen van anderen, ook wel Theory of Mind (ToM) genoemd. Dit vermogen stelt ons in staat om het gedrag van anderen te voorspellen en begrijpen, en is…
Slimmer met minder: cognitieve winst bij langzame afbouw van antipsychotica
Door Janneke Ferwerda
In deze samenvatting staan we stil bij een recent onderzoek uit Taiwan naar het effect van geleidelijke dosisverlaging van antipsychotica op het cognitief functioneren.
Antipsychotica vormen al decennialang de basis van de behandeling van psychoses en deze medicijnen werken voornamelijk door blokkade van dopamine D2-receptoren. Hoewel deze medicatie effectief…
Overhaast conclusies trekken en het herkennen van emoties in gezichtsuitdrukkingen door de tijd heen na een eerste psychose
Overhaast conclusies trekken is snel een oordeel hebben over wat er aan de hand is, op basis van weinig informatie, en vervolgens ook geen nieuwe informatie meer bekijken. Emoties in gezichtsuitdrukkingen van anderen kunnen beoordelen is een vorm van sociale cognitie.
Zijn dit vaststaande kenmerken bij mensen met psychose? Of veranderen…
Virtual reality-therapie versus standaard cognitieve gedragstherapie voor paranoia: wat is effectiever?
Door Janneke Ferwerda
Paranoia is een veelvoorkomend symptoom met grote impact, dat voorkomt bij minstens 70% van de patiënten met een schizofreniespectrumstoornis. Het kan variëren van milde ideeën (niet vaststaand, zoals soms ook bij persoonlijkheidsstoornissen) tot vaste wanen (onwrikbare overtuigingen over dreiging met veel impact). Paranoia leidt vaak tot…
Is de therapeutische relatie belangrijk bij jongeren met UHR?
Door Helga Ising
Jongeren met een verhoogd risico op psychose (UHR: Ultra High Risk) kampen naast subklinische symptomen vaak ook met comorbide psychopathologie en beperkingen in het dagelijks functioneren. Ongeveer één op de vier ontwikkelt binnen drie jaar een psychose, maar ook zonder deze overgang blijft het risico op aanhoudende psychische…